Çəki artımına təkcə enerjinin qəbulu və xərclənməsi arasındakı fərq deyil, həm də yuxu, mikrobiota, kimyəvi maddələrə məruz qalma kimi digər amillər də təsir göstərir.
Xarici media bildirir ki, bunu ümumi praktiki həkim, Atlas klinikalarının profilaktik tibb şöbəsinin rəhbəri Kirill Belan deyib.
Piylənmənin enerji qəbulu və sərfiyyatı arasındakı uzunmüddətli fərqdən qaynaqlandığı düşünülür. Bununla belə, bu disbalans həmişə fiziki fəaliyyəti artırmaq və kalori qəbulunu azaltmaqla düzəldilə bilməz.
“Bədən çəkisi mürəkkəb hormonal, sinir və metabolik mexanizmlərlə tənzimlənir. Bundan əlavə, istehlak edilən enerjinin böyük hissəsi fiziki fəaliyyətə deyil, ümumi bədən funksiyalarına sərf olunur: nəfəs alma, bədən istiliyinin saxlanması, orqan funksiyaları”, - Belan bildirib.
Hormonlar maddələr mübadiləsində mühüm rol oynayır və onlar da öz növbəsində bir çox amillərdən təsirlənirlər. Həkimin sözlərinə görə, bunlardan biri də yuxudur:
“Yuxu çatışmazlığı kortizol istehsalının artmasına səbəb olan, insulin səviyyəsinin artmasına və insulin müqavimətinə səbəb olan güclü stres faktorudur”.
Digər bir amil mikrobiotanın, bağırsaq bakteriyasının vəziyyətidir:
“Tədqiqatlara görə, lifli qidaların istehlakı mikrobiotanın müxtəlifliyini artırır və enerji qəbulundan asılı olmayaraq çəki artımını azaldır”.
Belan əlavə edib ki, bədən çəkisi endokrin balansını pozan bəzi kimyəvi maddələrdən də təsirlənir.
“Onlara endokrin pozucular deyilir. Bəziləri metabolik proseslərə müdaxilə edir, bu da bədən çəkisinin pozulmasına səbəb olur. Onlara “obesogenlər” deyilir. Bunlara, məsələn, bir çox plastifikatorlar daxildir: bisfenol, A, B, S, parabenlər, pestisidlər. Buna görə də ən yaxşısı plastik qablardan qaçınmaq və yeməkləri plastik qablarda mikrodalğalı sobaya qoymamaqdır. Bunun əvəzinə şüşə və ya keramikadan istifadə edin”, - deyə həkim məsləhət görüb.